Elektorem Koła od 1991 roku jest Pani Joanna Janocha.

 

I kadencja: 1991-1995
Przewodniczący - Andrzej Janocha
Wiceprzewodnicząca - Stanisława Kobak
Sekretarz - Waldemar Stahl
Skarbnik - Barbara Folta
Członkowie - R. Myszkal, M. Peszko, K. Ziemiańska, M. Zwierzyna
Komisja Rewizyjna: A. Anczakowski, M. Bosowski, A. Leńska

 

II kadencja: 1995-1999
Przewodnicząca - Barbara Famielec
Wiceprzewodnicząca - Bożena Gromek
Sekretarz - Anna Kwilosz-Kosecka
Skarbnik - Krystyna Zima
Członkowie - B. Gorczyczewska, S. Reczkowski, A. Turek
Komisja Rewizyjna: B. Wojnar, W. Michna, I. Klara

Historia PSONI Koło w Krośnie zaczyna się w latach 1980/1981, kiedy przemiany społeczne zachodzące w Polsce zmieniły postawy oraz uświadomiły rodzicom możliwość dochodzenia praw dla swoich dzieci. Tak powstało Koło Pomocy Dzieciom Specjalnej Troski przy Zarządzie Wojewódzkim Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Krośnie.

Rodzice tworzący zalążek organizacji – Krystyna Zima, Andrzej Janocha, Stanisława Kobak
Rodzice tworzący zalążek organizacji
Krystyna Zima, Andrzej Janocha, Stanisława Kobak,
fot. archiwum prywatne

Początkowe działania rodziców wspierane były przez pracowników ZW TPD. Koło Pomocy Dzieciom Specjalnej Troski zaczęło zbierać fundusze, organizować zabawy dla dzieci i spotkania rodziców. Niewymierną pomoc i serce oddawała przez całe trudne lata 80-te Pani Bożena Gromek. Koło Organizacyjnie było podporządkowane TPD, ale merytorycznie czerpało wiedzę z istniejącego od 1963 roku Ruchu Rodziców, zapoczątkowanego w Warszawie. Koło Pomocy Dzieciom Specjalnej Troski w Krośnie obejmowało swym zasięgiem całe województwo krośnieńskie, a nawet pojedyncze sąsiadujące gminy z województwa przemyskiego i rzeszowskiego. Koło rozwijało się, zdobywało fundusze.Uformowała się grupa liderów - powstawały zalążki prawdziwej organizacji pozarządowej. Wśród najbardziej aktywnych rodziców należy wyróżnić Stanisławę Kobak, Krystynę Zimę, Andrzeja Janochę i Kazimierę Ziemiańską. Koło organizowało wówczas corocznie turnusy rehabilitacyjno-rodzinne, z profesjonalną terapią rehabilitacyjną, psychologiczną i pedagogiczną, co przyczyniało się do rozwoju niepełnosprawnych dzieci i integracji ich rodziców (kierownikiem tych turnusów był dr Leszek Niziankiewicz). Powstał punkt rehabilitacyjny (przy ośrodku zdrowia PKS), a także oddział przedszkola integracyjnego (na ul. Krakowskiej i ul. Mickiewicza).

Stanisława Kobak, Kazimiera Ziemiańska, Krystyna Zima, fot. archiwum prywatne
Stanisława Kobak, Kazimiera Ziemiańska, Krystyna Zima
fot. archiwum prywatne

W 1987 r. grupa rodziców podjęła starania o utworzenie w Krośnie ośrodka rehabilitacyjnego dla dzieci niepełnosprawnych. W 1989 r. powstała Fundacja Solidarni na Rzecz Dzieci Niepełnosprawnych. Zarząd Fundacji tworzyli sami rodzice, a w Radzie zasiadali obok fundatorów (Zborowscy, Wojnarowie, Kozerowie i Janochowie) przedstawiciele samorządu, lekarze, radni, dziennikarze, biznesmeni. W 1990 r. w pomieszczeniach żłobka przy ul. Powstańców Śląskich 16, dzięki staraniom rodziców oraz przychylności ówczesnych władz, powstał oddział dla dzieci niepełnosprawnych, a w 1991 r. roku Ośrodek Rehabilitacyjno-Wychowawczo-Adaptacyjny. Liczba chętnych lawinowo rosła i po roku działalności pod jego opieką znajdowało się już 45 dzieci. Ośrodek finansowany był przez zakłady pracy, osoby fizyczne oraz Wojewódzki Zespół Pomocy Społecznej w Krośnie. Powstanie pierwszej stałej placówki dla dzieci z niepełnosprawnościami w Krośnie bardzo uaktywniło rodziców, stale zgłaszali się nowi i powoli stawaliśmy się dużą grupą. Wzmocniło to również organizacyjnie Koło (własne pomieszczenie) oraz pozwoliło snuć plany na przyszłość.

Pierwsze, nieformalne spotkania rodzin dzieci z głębszą niepełnosprawnością intelektualną odbywały się na przełomie lat 1962 i 1963. W tamtym czasie, dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, nie było żadnych propozycji. Nie pozostawały w zainteresowaniu nauki, w związku z czym ani lekarze, ani pedagodzy, psycholodzy, ani inni specjaliści nie znali metod pracy i ich wspierania. Szkoły specjalne przeznaczone były dla dzieci z lekkim "niedorozwojem umysłowym" - jak wtedy mówiono. Osobom z większymi trudnościami oferowano wyłącznie miejsca w zamkniętych zakładach opieki. Była też doktrynalna przyczyna tej izolacji, ponieważ władza ludowa nie chciała publicznie potwierdzać istnienia czegoś, co uznawała za patologię wstydliwą dla ustroju, w którym nie było równorzędnego miejsca dla osób zdrowych i niepełnosprawnych intelektualnie. Z braku jakichkolwiek informacji, działań czy form pomocy osobom z głębszą niepełnosprawnością intelektualną, jednocześnie w kilku miastach Polski rodziny zaczęły się spotykać, wymieniać informacje, formułować potrzeby. W pierwszej kolejności - dotyczące edukacji i zatrudnienia, ale przede wszystkim - uznania miejsca w społeczeństwie ich dzieci.

Państwu Ewie i Romanowi Garlickim z Warszawy, rodzicom dorosłej Joanny z zespołem Downa, udało się przenieść te dyskusje na forum publiczne. W styczniu 1963 r., znany pisarz Marian Brandys, opierając się na relacjach rodziców opisał sytuację w tygodniku "Świat". Artykuł ten spowodował reakcję innych rodziców dotkniętych tym samym, bądź podobnym problemem w wielu miastach Polski. Pomimo ustroju jaki wówczas panował, rodzice osób z niepełnosprawnością intelektualną, jak i inne wspierające ich osoby utworzyli ogólnopolski ruch reprezentujący prawa obywateli, którzy w wyniku niepełnosprawności zostali pozbawiani przez przepisy prawa, jak i warunki społeczne jakichkolwiek szans i egzystowali na marginesie życia społecznego. Władze nie wyraziły jednak zgody na rejestrację samodzielnej organizacji, dlatego rodzice utworzyli Komitet i Koła Pomocy Dzieciom Specjalnej Troski w ramach TPD.

W 1991 r. Komitet i Koła oddzieliły się od TPD, rejestrując w sądzie pozarządową, samopomocową, niedochodową organizację o nazwie: Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym (obecnie: Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną). Pierwszym prezesem Stowarzyszenia została Krystyna Mrugalska. Stowarzyszenie, zgodnie z art. 1 § 2 Statutu, było i jest kontynuatorem działalności założonego w roku 1963 Komitetu Pomocy Dzieciom Specjalnej Troski, działającego w strukturach Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. Celem Stowarzyszenia jest podejmowanie działań na rzecz wyrównywania szans osób z niepełnosprawnością intelektualną, tworzenie warunków przestrzegania wobec nich praw człowieka, prowadzenie ich ku aktywnemu uczestnictwu w życiu społecznym oraz wspieranie ich rodzin. Podstawowe cele i zadania wyznaczone przez rodziców blisko 60 lat temu są nadal aktualne i realizowane przez nasze Stowarzyszenie.

Działalność ruchu rodziców osób z niepełnosprawnością intelektualną jest - szczególnie w kontekście najnowszej historii Polski i przemian polityczno-społecznych - fenomenem społeczeństwa obywatelskiego. Oddolna inicjatywa ludzi walczących o prawo do godnego życia swoich dzieci przerodziła się w dynamiczną ogólnopolską organizację samopomocową. Nie ma żadnych wątpliwości, że na każdym etapie zmian społecznych w zakresie poprawy jakości życia osób z niepełnosprawnością intelektualną w Polsce ich motorem byli zdeterminowani rodzice, których odwaga i miłość do własnych dzieci sprawiła, że zmieniła się i wciąż zmienia rzeczywistość tych osób. To pod ich konsekwentną presją zmieniało się lokalne i międzynarodowe prawo oraz polityka społeczna wobec osób z niepełnosprawnością intelektualną, przekształcał się system instytucji i służb działających na ich rzecz, poszerzała się wiedza i świadomość społeczna na temat ich potrzeb i możliwości, a także zmieniali się oni sami.

Obecnie Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną jest jedną z najstarszych i największych organizacji pozarządowych w kraju.